ปั้นดินขึ้นรูป: การประกอบสร้างความน่าเชื่อถือต่อเรื่องเล่าอิทธิปาฏิหาริย์ในพระประวัติของกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ พ.ศ. ๒๔๙๖-๒๕๐๓

ปั้นดินขึ้นรูป: การประกอบสร้างความน่าเชื่อถือต่อเรื่องเล่าอิทธิปาฏิหาริย์ในพระประวัติของกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ พ.ศ. ๒๔๙๖-๒๕๐๓

คเณศ กังวานสุรไกร

โดม ไกรปกรณ์

บทคัดย่อ

บทความนี้ต้องการศึกษากระบวนการสร้างความน่าเชื่อถือของเรื่องเล่าความเลื่อมใสศรัทธาไสยศาสตร์ของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ โดยวิเคราะห์วิธีการที่ผู้เขียนพระประวัติใช้ยืนยันความน่าเชื่อถือของเรื่องราวในแต่ละช่วงเวลาตั้งแต่จดหมายของหลวงรักษาราชทรัพย์ใน พ.ศ. ๒๔๙๖ อันเป็นหลักฐานชิ้นแรกที่ปรากฏเรื่องเล่านี้ จนถึงหนังสืออนุสรณ์เนื่องในพิธีเปิดอนุสรณ์สถานระลึกถึงกรมหลวงชุมพรฯใน พ.ศ. ๒๕๐๓ ซึ่งเป็นงานเขียนของกองทัพเรือชิ้นแรกที่รับเรื่องเล่าของหลวงรักษาราชทรัพย์เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของพระประวัติอย่างเป็นทางการ  ผลการศึกษาพบว่า ความน่าเชื่อถือต่อเรื่องเล่านี้ประกอบสร้างด้วย “ชุดวิธีการประกอบสร้างความน่าเชื่อถือ” ที่ผู้เขียนพระประวัติแต่ละคนเลือกสรรมาใช้ เพื่อให้เรื่องราวพระประวัติของกรมหลวงชุมพรฯแลดูเป็นเหตุเป็นผล สมจริง และน่าเชื่อถือต่อสายตาของผู้อ่าน รวมทั้งสอดคล้องกับบริบทที่ผู้คนรับรู้ภาพลักษณ์ของพระองค์ในฐานะสิ่งศักดิ์สิทธิ์

คำสำคัญ:  ประวัติศาสตร์นิพนธ์, ชีวประวัติ, กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์, เรื่องเล่าอิทธิปาฏิหาริย์

(ตีพิมพ์ใน วารสารไทยศึกษา ปีที่ 16 ฉบับที่ 1 (มกราคม-มิถุนายน 2563) หน้า 129-163)

Molding a Figure: Constructing Reliability of the Mystical Legends in the Biography of Admiral Prince Abhakara of Chumphon during 1953-1960

Kanest Kangwansurakry

Dome Kraipakorn

Abstract

This article studies the constructing reliability of the mystical legends about Admiral Prince Abhakara Kiartivongse’s belief in superstition by analyzing how each biographer affirmed the reliability of the story at his time from the Letter from Luang Raksarajasup in 1953, the first work relating the mystical story, to Commemoration of Ceremony opening ‘Chumphon Khet Udomsak’ Beacon in 1960, the second official biography of the Admiral Prince that accepted the mystical legends to be one of fact. According to the study, the reliability of the mystical legends was constructed by a “set of composition for constructing reliability” that each biographer chose in order to make the story to sound reasonable, realistic and reliable to convince readers to believe that the legends existed in the past, as well as to harmonize with the historical context so that people would recognize that Admiral Prince’s image was a sacred spirit.

Keyword: Historiography, Biography, Prince of Chumphon, Mystical story

(Published in Journal of Thai Studies Volume 16 Number 1 (January-June 2020) Page 129-163)

บทความ/ fulltext :  5_Kanest.pdf